Rashin tsaro a Najeriya ya ta'azzara musamman a yankunan Kaduna, Katsina, Zamfara, Abuja, da wasu sassa na kasar. Yanayin ya kai wani matsayi mai matukar tsanani inda ake fama da yawaitar hare-hare, garkuwa da mutane, da ayyukan ta'addanci da suka mamaye jama'a. Wannan matsala ta jawo dimbin asarar rayuka, miliyoyin 'yan Najeriya sun rasa matsugunansu, da kuma durkushewar tattalin arziki.

Tashin hankalin da ake fuskanta ya bayyana rashin iya shugabanci da gazawar bangarorin gwamnati, ciki har da zartarwa, majalisar dokoki, da hukumomin tsaro. Rashin kyakkyawan tsari da aikatawa daga bangarorin gwamnati ya taimaka wajen kara dagula lamurra. A yayin da al'umma ke fama da wannan matsalar, shugabanni sun yi biris da bukatun jama'a, suna mai da hankali kan abubuwan da ba su amfani kai tsaye wajen kawo mafita ga matsalar tsaro.

Rahoton da SBM Intelligence ya gabatar ya nuna cewa daga 2011 zuwa 2020, an biya kudaden fansa da ya kai dala miliyan 18.34 (Naira biliyan 23). Wannan ya kara tabbatar da cewa garkuwa da mutane ya zama wata hanyar samun riba mai yawa fiye da aikin gwamnati ko siyasa. Hasashen ya nuna cewa irin wadannan kudaden ana amfani da su wajen siyan makamai da kara inganta ayyukan miyagun.

Wane mataki ne hukumomin tsaro ke dauka wajen bin diddigin masu aikata laifuka? Me yasa ake fama da gazawar tsarin fasahar zamani kamar katin NIN da lambar tantancewar banki (BVN) wajen magance wannan matsala? Ko kuma shin rashin amfani da wadannan fasahohin gazawar tsari ce ko kuma kin daukar matakin da ya dace?

Daya daga cikin manyan matsalolin ita ce rashin samun bayanan sirri mai inganci da kuma amfani da fasahar zamani wajen tinkarar wannan matsalar. Duk da yawan kudaden tsaro da ake warewa, rashin kulawa ya jefa al'umma cikin mawuyacin hali.

'Yan Najeriya na fama da rashin adalci da cin zarafi daga bangarorin gwamnati. Duk da irin wahalar da ake sha, shugabanni suna ci gaba da shagaltuwa da ayyukan da ba sa amfani ga jama'a. Yayin da jama'a ke cikin halin rashin tsaro, 'yan majalisa suna neman sayen motocin alfarma maimakon samar da mafita mai dorewa.

Don shawo kan wannan matsalar, akwai bukatar shugabannin Najeriya su yarda da gazawarsu tare da daukar matakin gyara. Idan kuma ba za su iya aiwatar da gyaran ba, ya dace su yi murabus domin bai wa wasu damar shawo kan matsalar. Hakanan, jama'a na da rawar takawa wajen ganin an kafa gwamnati mai kula da tsaron rayuka da dukiyoyin al'umma.

Tabarbarewar tsaro a Najeriya wata babbar alama ce ta gazawar shugabanci. Don haka, ya zama dole a sake fasalin tsarin mulki da gudanarwa domin magance matsalolin da suka addabi kasar.

Alhaji Adamu Rabiu ya Rubuta daga Kaduna